Oosters perspectief: Vrouw & Gezondheid
Bovenstaande afbeelding is een screenshot van een artikel over mijn praktijk en acupunctuur in de Kek Mama. Klik hier voor het hele artikel (pdf)
Constitutie
Vrouwen nemen binnen de Geneeskunde, en dus ook binnen de Acupunctuur, een unieke plaats in. Niet alleen op lichamelijk, maar ook op geestelijk vlak zijn verschillen in (het ontstaan van) klachten terug te voeren op de specifieke constituties van de vrouw en de man. De menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze zijn voorbeelden van fenomenen die een sterke impact hebben of kunnen hebben op het leven. Dit kan verder gaan dan ‘wat doorsnee ongemak’. Meer hierover bij de bespreking van een aantal klachten. Laten we eerst eens naar de verschillen in ontwikkeling tussen mannen en vrouwen kijken.
Oosterse kijk op de cyclus
Vrouwen en mannen kennen in hun ontwikkeling een andere cyclus. Reeds in de periode vanaf 475 v.Chr. spreekt men hierover in de Huang Di Neijing Suwen (één van de klassieke geschriften uit de Chinese Geneeskunde). Vrouwen hebben namelijk een ontwikkelingscyclus van 7 jaar en mannen kennen een 8-jaren cyclus.
Een uiteenzetting van de vrouwelijke ontwikkeling en kenmerken per periode:
7 jaar: Nierenergie vult zich en het volwassen gebit krijgt vorm. Het haar wordt langer en dikker;
14 jaar: Tian Gui (de vrouwelijke essentie) rijpt, de Chong en Ren kanalen openen, menstruatie begint en conceptie is lichamelijk mogelijk;
21 jaar: Nierenergie is sterker, verstandskiezen komen door en de energie floreert;
28 jaar: Hoogtepunt van de vrouwelijke ontwikkeling, de vrouw is op haar top;
35 jaar: Eerste tekenen dat het hoogtepunt voorbij is. Dunner wordend haar en eerste echte rimpels verschijnen;
42 jaar: Gezicht vertoont meerdere rimpels en het haar vergrijst;
49 jaar: Ren en Chong kanalen zijn leeg, menstruatie vervaagt en conceptie is niet meer mogelijk. Begin van de Menopauze.
Vergeleken hiermee ontwikkelt de man zich met een 8-jaren cyclus dan ook trager. Voorplantingsrijpheid op 16-jarige leeftijd en de lichamelijke piek rond het 32e jaar. Uiteraard zijn er uitzonderingen die de regel bevestigen en moet men bovenstaande uiteenzetting niet helemaal letterlijk nemen. Maar de kortere cyclus bij vrouwen verklaart bijvoorbeeld wel waarom meisjes vaak eerder ‘volwassen’ zijn dan jongens en ook waarom de vrouw eerder de voorplantingsmogelijkheid verliest.
Wat zijn vaak voorkomende klachten in de praktijk en hoe kan acupunctuur hierbij helpen? Hieronder volgen een aantal voorbeelden.
Menstruatie klachten
Rond de menstruatie treden vaak wat ongemakken op. Een licht gevoel van spanning in de onderbuik en/of in de borsten, lichte hoofdpijn of vermoeidheid. Meer dan eens kunnen vrouwen echter gebukt gaan onder ernstige klachten. PMS (Pré-Menstrueel Syndroom) kan bijvoorbeeld veel pijn in de buikstreek geven of op psychisch vlak kunnen emoties enorm schommelen. Tijdens de menstruatie kan men stekende pijn ervaren en tijdens of na de periode komt fysieke en mentale moeheid voor.
Naast het feit dat dit soort klachten goed met Acupunctuur te behandelen zijn, speelt de menstruatie ook een zeer belangrijke rol in de diagnose bij vrouwen voor klachten op allerlei vlakken: Is er veel of weinig bloedverlies, hoe is de substantie van het bloed, het aantal dagen etc. zijn allemaal indicatoren om tot de oorzaak van een bepaald probleem te komen. Overmatig of zeer gering bloedverlies of tussentijds bloedverlies zijn ook gerelateerde problemen die goed te behandelen zijn.
Post-natale depressie
Na de bevalling komt het voor dat een vrouw zich niet in de positieve stemming bevindt die ze had verwacht bij de geboorte van het kind. Hier kunen een aantal zaken aan ten grondslag liggen. Constitutionele zwakte op zowel lichamelijk al geestelijk niveau bijvoorbeeld. Een zwangerschap en bevalling vergt veel van een vrouw. Bij een ‘normale’ constitutie zal een vrouw ondanks de benodigde extra energie tijdens deze periode zelf sterk (genoeg) zijn. Maar bij constitutionele zwakte zal alles in hevigere mate ten koste gaan van haar eigen energie en lichamelijke en geestelijke uitputting ten gevolg hebben. Maar ook andere zaken kunnen binnen de Chinese filosofie tot een depressie leiden en het onvermogen om met de nieuwe situatie om te gaan; een ongezond voedingspatroon, een te korte herstelperiode na de bevalling en een zware bevalling met met name veel bloedverlies.
Vaak is het helaas zo dat bepaalde factoren een neergaande spiraalwerking kunnen hebben. Zoals het schuldgevoel bij de vrouw over het niet ‘blij’ kunnen zijn, maar ook zeker het onbegrip bij de omgeving en/of de partner, wat weer kan leiden tot relationele spanningen met alle gevolgen van dien. Zaak is dat men het tijdig (h)erkent zodat snel gewerkt kan worden aan de aanpak. Acupunctuur kan helpen om geestelijk en lichamelijk weer aan te sterken en in balans te komen.
Menopauze / Overgang
Zoals aangegeven bij de cyclus van de vrouw zullen rond de leeftijd van 49 diverse betrokken kanalen en organen leegraken. Met name het dalen van de Nierenergie kan leiden tot overgangsklachten in allerlei gradaties; opvliegers, nachtzweten, meer lage rugklachten, vermoeidheid en een vergrote mate van botontkalking. De overgang op zich is een natuurlijk proces wat we niet met Acupunctuur kunnen of willen tegenhouden. Wel kunnen we, zeker bij ernstige klachten, het doormaken van de overgang een stuk dragelijker maken door dalende energie aan te vullen en in balans te brengen.