Ik zal behagen - Placebo heelt
"Ah joh, dat is alleen maar een placebo effect, het zit allemaal tussen de oren". Vaak hebben mensen een negatief beeld bij placebo. In de miljarden business die de farmaceutische industrie heet, wordt het als een niet welkom effect beschouwd bij het testen van een nieuw product. Net als spontane regressie wordt het in de Westers medische wereld vaak als onverklaarbaar of een anomalie beschouwd. En zo worden wij er eigenlijk ook mee opgevoed en wordt de laatdunkende lading maatschappijbreed gedeeld. Zelf heb ik die neiging ook. Als mensen acupunctuur beschouwen als puur placebo irriteert me dat in eerste instantie en dat is deels ingegeven door de negatieve mist die placebo omringt. Nu is acupunctuur ook zeker niet puur placebo en al helemaal niet op de manier waarop bepaalde mensen het bedoelen. Het werkt immers ook bij dieren om maar een voorbeeld te noemen. Maar op zich is het placebo effect helemaal niet zo negatief, tenminste als we wat verder kijken dan onze opgelegde neus langs is.
Placebo is Latijn voor 'Ik zal behagen'. Van het effect spreekt men meestal als mensen iets ondergaan of innemen waarvan de onderzoeker weet dat het geen medicinale of werkzame bestanddelen bevat. Als personen of een controlegroep zich dan toch beter voelt, gaat men uit van suggestie. Ze denken alleen maar dat ze zich beter voelen. Als de resultaten van de placebo in de controlegroep de werking van een daadwerkelijk getest medicijn evenaren dan beschouwt men het medicijn als niet effectief.
Om het nog leesbaar te houden zal ik in deze post (nog) niet te diep ingaan op het fysiologische proces, maar er zijn toch verrassende onderzoeken gedaan met verbluffende resultaten.
Zo zijn er onderzoeken gedaan naar het effect bij Parkinson patiënten, waarbij onomstotelijk werd vastgesteld dat er tegen alle verwachting in (meer) dopamine werd aangemaakt (tot wel 200%) en tremors verdwenen, zonder dat er een werkend bestanddeel werd ingenomen.
Er zijn placebo operaties bij patiënten uitgevoerd waar chirurgen voor de vorm incisies maakten en weer dicht hechtten, zonder dat er verder een chirurgische ingreep plaatsvond. Maar de klachten verdwenen en dit was aantoonbaar met testen en onderzoek. Mensen voelden zich niet alleen beter. Er was bewijs!
Ook zijn er gevallen bekend waarbij de hoop van kankerpatiënten zo groot was, dat een middel dat geen werkzame bestanddelen had ervoor zorgde dat de tumoren verdwenen! Geen spoor meer van te bekennen. Er is ook minimaal 1 geval bekend waar een man, nadat de tumor verdwenen was, te horen kreeg dat het middel eigenlijk niet zou moeten werken. Hij werd hiervan zo neerslachtig en verloor ondanks het eerdere resultaat zijn hoop. Kort daarop kwam de tumor terug.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden waaruit blijkt dat placebo niet alleen maar 'tussen de oren' blijft. Maar het effect van positiviteit, rotsvast geloof en vertrouwen in de eigen heling zorgt voor meetbare fysiologische veranderingen. En het mooie is, eigenlijk hebben we daar niet eens een extern middel of een placebo van buitenaf voor nodig. We hebben in zeer veel gevallen alles in ons wat we nodig hebben. Alle tools, alle opties.
Het omgekeerde is ook het geval. Dan hebben we het over nocebo. In de door bijvoorbeeld stress gedomineerde maatschappij kunnen we zien wat voor een effect onze overprikkelde mind op ons lichaam en gestel heeft. Of wanneer we zo zeer overtuigd zijn van het 'feit' dat we iets onder de leden hebben en vervolgens alle symptomen ook daadwerkelijk krijgen. Nocebo staat in het Latijn dan ook voor 'Ik zal schaden'.
Al met al: Laten we placebo van het negatieve imago ontheffen. Het behaagt, het heelt. Als we het hele internet af kunnen struinen naar behandelmogelijkheden van bepaalde aandoeningen en het effect van medicijnen en behandelingen, is het dan niet waard om de kracht van onszelf te onderzoeken? Let op, dit is geen oproep om reguliere behandelingen links te laten liggen. Maar laten we ook vertrouwen op en investeren in ons eigen helend vermogen en het wonder, dat 'mens zijn' heet.