Submenu

Japanse Acupunctuur

 

Geschiedenis van de Japanse Acupunctuur

Acupunctuur in Japan kent een geschiedenis van 1400 jaar. Hieronder volgt een kort overzicht met een aantal van de belangrijkste historische ontwikkelingen:

Van China naar Japan

In 562 bracht een monnik genaamd Chiso 164 werken naar Japan over acupunctuur, moxibustie en kruiden. Deze werken werden snel en intensief bestudeerd. In Japan heerstte in die tijd de mening dat de Chinese cultuur meer ontwikkeld was dan de Japanse. Vele werken volgden snel, waarvan een redelijk aantal via Korea werden ingevoerd. Er werden publieke klinieken opgericht, verbonden aan Boeddhistische tempels. Rond 700 werd het eerste college opgericht met een 7-jarige studie voor acupunctuur en moxibustie en een 3-jarig curriculum voor Anma (massage).

Tot het midden van 10e eeuw duurde de import van geneeskundige werken vanuit China voort. Door verbroken relaties met China stopt deze invoer. Vanaf die tijd ontwikkelde Japan een typerende eigen stijl met variaties, los van de Chinese ontwikkelingen. Dit ging samen met publicaties van Japanse beoefenaars. In 984 gaf de Japanse Keizer opdracht aan Yasuyori Tamba een omvangrijk werk samen te stellen over Traditionele Geneeskunde. Dit resulteerde in een uit 30 delen bestaand werk genaamd I Shim Po.

In de 16e eeuw werden verscheidende commentaren gepubliceerd op de Ling Shu, Su Wen en de Nan-Ching; Chinese teksten die tot op de dag van vandaag als de klassieken van de Chinese Geneeskunde worden gezien. Aan het einde van dezelfde eeuw ontwikkelde een arts aan het Hof genaamd Isai Misono een methode van abdominale acupunctuur (inclusief exclusief gebruik van hara-diagnostiek) die hedentendage nog wordt beoefend, zij het door een klein aantal therapeuten. In 1685 publiceerde Mubunsai een boek over deze acupunctuurvorm getiteld Compilatie van de Geheimen van Acupunctuur. De stijl staat bekend onder de naam Mubunryu.

Introductie van de geleidebuis

Eind 17e eeuw werd een belangrijke uitvinding gedaan door een blinde acupuncturist Waichi Sugiyama, namelijk de Shinkan ofwel de geleidebuis. Deze insertietube wordt door vrijwel alle acupuncturisten gebruikt in Japan en door veel acupuncturisten daarbuiten. Verder stichtte Sugiyama een school voor blinde acupuncturisten. Een belangrijke traditie werd daarmee gestart. Blinde acupuncturisten vormen tegenwoordig nog zo’n 30% van alle acupuncturisten in Japan! Door deze invloed wordt in de Japanse acupunctuur sterk de nadruk gelegd op sensitiviteit, puntlocatie, palpatie en praktijk. Zoals we later zullen zien is de invloed eigenlijk nog veel groter. Sugiyama wordt door velen ook de vader van de Japanse acupunctuur genoemd. Verder werden in deze eeuw specialistische teksten over Moxibustie gepubliceerd en de Shonishin, kinderacupunctuur ontwikkelde zich.

Na de eerder genoemde I Shim Po werd in 1712 nog een omvangrijk werk gepubliceerd door Ryoan Terrashima: Wakan Sansai Zue.

Contacten met het Westen

In 1672 studeerde de Nederlandse heelkundige Willem ten Rhijne acupunctuur en moxibustie in Japan (zo’n 2 jaar). Hij schreef het eerste essay over acupunctuur in het Westen, ‘De acupunctura’ en nam het op in zijn ‘Dissertatio de arthritide’ in 1683. Een buitengewoon interessant artikel met o.a. een uitgebreider verslag van de ervaringen van Ten Rhijne is gepubliceerd in het historisch tijdschrift Leidschrift: Een bijzondere behandeling van het Pootje door Harmen Beuskers. De nu volgende passage is met toestemming van de redactie van het Leidschrift geplaatst.

Ten Rhijne had kort na zijn aankomst de effecten van moxibustio in de praktijk leren kennen. Een van de Japanse oppertolken kwam hem hinkend bezoeken. De man vertelde dat hij jicht had en dat hij moelijk kon traplopen en een wandelstok nodig had. De volgende dag kwam de tolk weer op bezoek, nu echter ongehinderd in zijn loop. Toen de jonge dokter de oorzaak van die plotselinge verandering onderzocht, bleek hem dat de knie van de man op meer dan twintig plaatsen gebrand was. Ten Rhijne kende de moxa-behandeling ook uit eigen ervaring:‘

Noch heb ik een hartkloppinge gekregen met een koors die ik oordeele winden te zijn, welke mij drie maanden bij bleven ..... Dit mij tot’er dood toe bijna afmattende, liet ik mij op de Japanse wijse mede met Moxa branden, ik liet aan de zijden van de navel aan elke zijde drie groote stupaden (moxa-kegeltjes) zetten, en aan beijde zijden der lenden op twee plaatsen, op elke plaats branden zij twaalf reisen, waar na ik terstond lichtenis voelde.’

Vanaf de Edo periode zien we ook een omgekeerde toenemende invloed vanuit het Westen. Dit begon met de publicatie van een vertaling van een Nederlandse tekst over anatomie door Sugita Gempaku. In de 19e eeuw nam de invloed nog verder toe met niet alleen een uitwerking op de Geneeskunde. De Meiji Restauratie begon, in een poging Japan snel te moderniseren en dichter bij ‘Westerse standaarden’ te brengen. Een beweging die zich dan keerde tegen traditionele zaken als de geneeskunde. Zo mochten acupunctuur en moxibustie alleen door westers geschoolde medici worden beoefend en uit een sociaal oogpunt door blinde beoefenaars! Begin 20e eeuw zien we een verdere ontkleding van traditionele theorieen. Alleen ‘wetenschappelijke’ concepten en theorieen mochten gevoerd worden.

Keiraku Chiryo en andere ontwikkelingen

In 1920 zien we het begin van een tegenbeweging om de traditionele basis en concepten te herstellen en ook de niet-visueel gehandicapten zonder westerse scholing weer te laten praktizeren. Deze beweging genaamd “Keiraku Chiryo” ofwel meridiaan therapie werd als eerste aangevoerd door Sorei Yanagiya en daarna o.a. door Sodo Okabe, Keiri Inoue en Shohaku Honma. De groep legde zich toe op het opnieuw bestuderen van de (met name Chinese) Klassieken. Niet met als doel klakkeloos alle oude ideeën over te nemen, maar om na grondige analyse en revaluatie die traditionele concepten te herstellen die in de praktijk hun nut bewezen. Dus een kritische terugkeer naar klassieke waarden. In de jaren dertig zien we ook dat blinde therapeuten na de eerder opgelegde restricties zich toelegden op de Keiraku Chiryo. Een daarvan was Kodo Fukushima.

Na de Tweede Wereldoorlog stonden Acupuncturisten voor een nieuwe uitdaging. Onder druk van de medische wereld stelde Douglas McArthur voor om alle vormen van traditionele geneeskunde uit te bannen. Na verscheidene demonstraties, met name een massale demonstratie door blinde acupuncturisten in Tokyo zag hij ervan af, mits er een licentiestructuur zou komen en een standaard curriculum voor iedere therapie op de opleidingsinstituten.

In de jaren '50 zien we een sterke groei van acupunctuur en moxatherapie. Keiraku Chiryo werd een invloedrijke stijl van acupunctuur. Moxa specialisten als Takeshi Sawada profileerden zich sterk. En de Hinaishin ofwel verblijfsnaalden werden uitgevonden door Kobei Akabane. Verder voerde Dr. Yoshio Manaka blinde darm operaties uit met acupunctuur als verdoving. Dit dus voordat Chinese medici zich hiermee bezighielden. Verder ontwikkelde hij de ion pumping chords die nog steeds toegepast worden binnen uiteraard met name de Manaka stijl. En zo waren er in deze periode nog vele ontwikkelingen.

Laatste decennia

Naast verdere groei en ontwikkeling in de jaren '60 werden in deze periode de eerste klinische onderzoeken gedaan naar acupunctuur in Japan alsook betrouwbaarheidstudies naar diagnostische methodes als bijvoorbeeld de polsdiagnose.

Doordat China tot de zeventiger jaren gesloten was voor Westerse acupunctuurstudenten waren de beschikbare Engelstalige werken van Japanse origine. Door een artikel van James Reston in 1971 over zijn ervaringen met acupunctuur in China groeide de interesse in China explosief waardoor de Japanse acupunctuur in het Westen naar de achtergrond verdween. Dit duurde tot de jaren 80. Seirin introduceerde de eerste wegwerpnaalden die nu een standaard zijn en verschillende stijlen van Japanse acupunctuur (her)vonden hun weg naar het Westen. Deze groei zet zich voort tot op de dag van vandaag, waarbij de Japanse stijlen zich steeds meer profileren naast de bekende Chinese stijl van acupunctuur.

Mocht u meer willen weten over de geschiedenis van de Chinese Geneeskunde dan kunt u hier meer lezen.